*با این توضیحات برای ما بفرمایید که چه عواملی در امر مشارکت سیاسی می تواند در یک جامعه موثر باشد؟
- برخي از علل و عواملي كه می توانند در مشاركت عمومي موثر مردم باشند و توجه به آنها و تقويت آنها می تواند منجر به تقويت مشاركت مردمي و كاهش آسيب به اين نوع مشاركت مي شود عبارتند از:
عوامل فرهنگي، هويت سازي، سنت، آداب و رسوم، گروههاي نفوذ، رسانهها، عوامل شخصيتي، دين و مذهب را می توان از عواملی دانست که در مشارکت سیاسی تاثیر گذار باشند.بهترین زمان برای سفر به کیش نرخ تور کیش * به نقش عوامل فرهنگی اشاره کردید در این خصوص برای ما بیشتر توضیح دهید؟
- فرهنگ از مهمترين متغيرهاي مشاركت سياسي و اجتماعي است. در جامعهاي كه داراي فرهنگ سياسي مشاركتي است، مشاركت افراد گستردهتر است. در مقابل، در جامعهاي كه فاقد چنين فرهنگي است، مردم با پديدههاي سياسي و اجتماعي برخوردي انفعالي دارند.
به نظر ميرسد كه فرهنگهاي مختلف انگيزهها و توقعات مختلفي را در افراد جامعه به وجود ميآورد. ممكن است در فرهنگهايي كه عامل اقتصادي قوي وجود دارد و پيشرفت اقتصادي آرمان افراد آن جامعه را تشكيل ميدهد، مردان اقتصادي براي گسترش يا تداوم فعاليتهاي اقتصادي راههاي سياسي را طي كنند.
ولي در فرهنگهايي ممكن است انسانها به خاطر احساس نياز به عوامل معنوي در سياست مشاركت كنند. بنابراين ميتوان با زمينهسازيهاي فرهنگي مناسب در جوامع، افراد را به مشاركت در امور سياسي طبق فرهنگ بومي جامعه ترغيب كرد.
* گروههاي نفوذ چقدر می توانند بر مشاركت سياسي تاثیر گذار باشند؟
- يكي از بهترين راههاي بسيج مشاركت سياسي و اجتماعي مردم، بهرهگيري از گروههاي كوچك و منسجم است. زيرا اين گروهها توانايي بسيج سريع افراد را دارند. تمام نظريههاي سياسي نقش گروههاي واسط در ايجاد وحدت ملي را بارز دانستهاند. چون بيشتر افراد توانايي همسان كردن هويت خود با گروههاي بزرگ واسط ميان احزاب و گروههاي انتزاعي مانند ملت را ندارند؛ گروههاي واسط، اين همسان سازي را تسهيل ميكنند.
*نقش رسانهها را چطور ارزیابی می کنید؟
- رسانه ها نوعی حلقه رابط در جامعه هستند که در دنیای امروزی نقش بسیار مهمی را ایفا می کنند. یکی از کارکردهای رسانه ها ایجاد همبستگی اجتماعی و تأثیر در مشارکت عمومی جامعه است. رسانه ها در جامعه با وجود تفاوت ها و اختلافات، تضادها را از بین می برند و به همبستگی یا یکسان سازی جامعه کمک می کنند. فرهنگ از مهمترین متغیرهای مشارکت سیاسی و اجتماعی است. مشارکت افراد در جامعه ای که دارای فرهنگ سیاسی مشارکتی است، گسترده است؛ در مقابل، در جامعه فاقد چنین فرهنگی مردم با پدیده های سیاسی و اجتماعی بر خورد انفعالی دارند. لذا باید فرهنگ مشارکت مردمی به نحو مطلوب نهادینه سازی گردد.
یکی از ابزارهای مهم در این راستا ابزار رسانه ای است. به يقين در كشوري كه مردم ميتوانند با اراده ی آزاد در تصميمگيريهاي اجتماعي شركت كنند، بايد انگيزه ی لازم براي انجام اين مهم را در آنان فراهم ساخت. رسانهها در انگيزهسازي براي شركت در امور اجتماعي و سياسي نقش مهمي دارند. از جمله با تقويت مليگرايي مثبت ميتوانند انگيزة مشاركت را بالا ببرند.
- در حال حاضر مهمترین ابزار رسانه ای که جایگاه و اهمیت ویژه ای را در عرصه فرهنگ سازی و تبلیغات حداقل در ایران دارد، رادیو و تلویزیون است که مهمترین دلیل آن دارا بودن مخاطب و نفوذ بسیار و بهره مندی از ویژگی های خاص رسانه مانند صدا و تصویر نسبت به سایر ابزارهای رسانه ای مانند مطبوعات است. البته با توجه به پیشرفت تکنولوژی و گسترش ابزارهای رسانه ای نوین در حال حاضر ما با پدیده ای بنام اینترنت و شبکه های اجتماعی روبرو هستیم که اگر بتوان با برنامه ریزی و به صورت هدفمند از آن استفاده کرد می تواند در این زمینه تاثیر گذار باشد اما در حال حاضر از رادیو و تلویزیون به عنوان یک ابزار رسانه ای پر قدرت نمی توان به راحتی گذشت.
*به عنوان آخرین سئوال برای ما بگویید با توجه به زمان بلندمدت براي تبليغات انتخابات رياست جمهوري در ساير كشورها، آيا زمان ٢٠ روزه براي افزايش اطلاعات و آگاهي و شناخت كامل مردم نسبت به كانديداها كافي است؟
– البته زمان تبلیغات برای انتخابات ریاست جمهوری در کشورهای مختلف با توجه به قوانین انتخابات آنها فرق می کند. به عنوان مثال زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری در فرانسه 14 روز است و این در حالی است که در ایران این مدت 20 روز در نظر گرفته شده است. ببینید هر چیزی را باید در جایگاه مکانی و زمانی خاص خود بسنجید. سیستم انتخابات در اکثر کشورهای توسعه یافته بر اساس نظام حزبی و حضور احزاب سیاسی برگزار می شود، آیا در ایران چنین چیزی وجود دارد؟ اینکه 20 روز زمان کم یا زیادی است، این مدت زمانی است که قانون انتخابات برای تبلیغات رسمی نامزدها تعیین کرده است، ولی از طرف دیگر می بینیم که اصل 115 قانون اساسی اشاره دارد که نامزدهای ریاست جمهوری باید قبل از شروع انتخابات آمادگی خود را رسماً اعلام کنند. بنابراین همانطور که طی ماه های اخیر شاهد بودیم خیلی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، نامزدی خود را برای حضوردر انتخابات ماه ها قبل اعلام کرده اند و بالطبع از طرق مختلف زمینه سازی های لازم را برای آگاهی و شناخت مردم از آنها و برنامه هایشان انجام می دهند. فرصت 20 روزه تبلیغات در واقع فرصت استفاده از ابزارهای رسانه ای دولتی مانند رادیو و تلویزیون جهت معرفی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری و برنامه هایشان به مردم می باشد.
گفت و گو: فهیمه قاسمی